Vispluis
PLUIS
Wie regelmatig langs de kust loopt herkent ze, blauwe plastic draadjes; Maar de meeste mensen weten niet wat het is en waar het vandaan komt. “Vispluis”. Vispluis wordt gebruikt in de visserij om de netten te beschermen tegen de bodem en wordt hiervoor in grote klossen onder de netten gebonden. De plastic draadjes slijten echter af en blijven achter in de zee. Er is veel aandacht voor zwerfvuil; maar de blauwe draadjes zijn minder zichtbaar. Maar heb je ze eenmaal gezien, dan ontdek je dat er honderden touwtjes langs de kust liggen, volgens de nationale tellingen van Stichting De Noordzee maar liefst 1 draadje of bosje per meter strand, het is daarmee één van de meest voorkomende soorten afval dat aanspoelt langs de Nederlandse kust.
De culturele stichting Centree uit Zierikzee heeft dit probleem in Zeeland onder de aandacht gebracht met educatie, inzameling en het kunstwerk. Kunstenaar Kianoosh Gerami heeft het kunstwerk gemaakt, drie grote handen om de urgentie voelbaar te maken.
Stichting View gaat zich inzetten om het kunstwerk, het verhaal erachter en het maatschappelijke probleem niet alleen lokaal maar landelijk op de kaart te zetten. Stichting Centree stelt hiervoor het kunstwerk Pluis de hele zomer van 2022 ter beschikking. Te starten bij de internationale kunstmanifestatie Façade in Middelburg.
Met dit project brengen we de initiatieven en opgedane lokale kennis bij elkaar en verbinden we consument, overheid, wetenschap en het bedrijfsleven, zodat ze elkaar versterken.
Jaarlijks komt er 50.000 - 100.000 kilo vispluis in de Noordzee
Dit blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Tauw uit 2018 (https://vistikhetmaar.nl/app/uploads/2019/08/Quick-scan-implementatie-van-EPR-voor-vistuig-in-Nederland.pdf,)
Vispluis is niet goed voor de natuur en draagt bij aan de ‘plastic soep’.
Het wordt gebruikt om visnetten te beschermen tegen de bodem en wordt hiervoor in grote klossen onder de netten gebonden. De plastic draadjes slijten echter snel af en blijven achter in de zee. Voor elke vis, een paar meter draad.
Dieren raken verstrikt in vispluis en het wordt teruggevonden in hun magen, een deel vervuilt onze stranden en wordt bedekt door zand. Het meeste pluis drijft echter richting de Noordpool en ‘verdwijnt’. Hoeveel plastic kan de zee nog aan, wat zijn de schadelijke gevolgen? Niet alleen voor de dieren maar ook voor de mens.
Onderzoeken duren voort, er zijn nog geen harde afspraken gemaakt
Sinds 2013 wordt er onderzoek gedaan naar alternatieven voor Vispluis, een aantal alternatieven lijken veelbelovend. Vissers en overheden zien het belang maar toch is er nog niet op grote schaal overgestapt.
Yakleer, een natuurlijk materiaal wordt door enkele vissers gebruikt. Maar biopluis, een in zeewater degradeerbaar alternatief, wordt nog nauwelijks gebruikt hoewel het goed uit de tests is gekomen en inmiddels op grote schaal is te produceren.
De Europese Unie wil de hoeveelheid zwerfafval in zee en langs de kusten verminderen. Dit doel is verwerkt in de kaderrichtlijn mariene strategie (KRM). Er wordt op dit moment aan een nieuwe kaderrichtlijn gewerkt. In de nieuwe kaderrichtlijn wordt hoogstwaarschijnlijk de ambitie opgenomen dat vispluis in 2027 uitgefaseerd moet zijn.
De tweede kamer heeft een motie aangenomen om heldere doelstellingen te formuleren om tot uitfaseren te komen. Deze zijn echter nog niet uitgewerkt.
De overstap op alternatieven voor Vispluis is een weg van lange adem. Wat gebeurt er al? Hoe staat het met de onderzoeken? Wat heeft de sector nodig? Wanneer gaan we overstappen?
Het probleem is mede dat Vispluis een draadje is dat mensen niet kennen en lijkt het zo onschuldig. Vispluis is het meest aangespoelde stukje afval langs de kust, toch weet bijna niemand wat het is, dat is best raar. Deze onbekendheid staat een overstap naar een duurzame oplossing in de weg.